Talaan ng Nilalaman
Ang sabong sa Mnl168 ay isang blood sport kung saan dalawang tandang ang naglalaban sa isa’t isa sa loob ng hukay. Sa ilang lugar sa buong mundo, ang sabong ay ginagawa bilang pangunahing kaganapan; sa ilang bansa, ito ay kinokontrol ng batas. Mayroon ding mga rehiyon kung saan tahasan itong ipinagbabawal, na binabanggit kung paano nagdudulot ng matinding pinsala ang mga titi laban sa isa’t isa, na nadaragdagan sa pamamagitan ng pag-alis ng mga natural na spurs ng mga manok at sa halip ay ikinabit ang mga metal spurs.
Maraming tagapagtaguyod ng blood sport na ito ang kadalasang naglilista ng cultural at relihiyosong kaugnayan bilang mga dahilan upang ipagpatuloy ang sabong. Sa artikulong ito, pag-uusapan natin ang malalim na ugnayan ng Pilipinas at sabong.
Legal ba ang Sabong sa Pilipinas?
Ang sabong ay parehong legal at ilegal sa Pilipinas, depende sa kung saan gaganapin ang laro at sa anong antas. Lokal na tinatawag na sabong, ang mga legal na sabong ay nagaganap sa mga lisensyadong sabungan bawat linggo habang ang mga ilegal na tinatawag na tupada o tigbakay ay ginaganap sa mga liblib na sabungan.
Kasaysayan ng Sabong sa Pilipinas
Daan-daang taon nang umiral ang sabong. Gayunpaman, ang isport na ito ay hindi kilala bilang isang ‘cockfight’ hanggang 1521, kasama si Ferdinand Magellan at ang kanyang paglalakbay sa pagtuklas sa Pilipinas. Ang makabagong sabong ay unang nasaksihan at naidokumento ni Antonio Pigafetta, isang Italyano na naging tagapagtala ni Magellan.
Mga Batas ng Sabong sa Pilipinas
Walang batas na nagbabawal sa sabong sa Pilipinas. Gayunpaman, mayroong isang panukala na tinatawag na Presidential Decree No. 449 o ang Anti-Cockfighting Law of 1974, na nilagdaan noong panahon ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos, na kumokontrol sa sport sa buong bansa.
Simula noon, ang batas na ito ay hindi na naaamyendahan. Sa ilalim ng regulasyong ito, ang mga sabong ay pinapayagan lamang tuwing Linggo, mga legal na pista opisyal, sa mga lokal na pista, at sa ilang iba pang okasyon, at sa mga lisensyadong sabungan lamang. Ang sinumang taong lalabag sa kautusan ay sasailalim sa pagwawasto sa bilangguan at multang dalawang libong piso
Mula noong 1984, ipinagbabawal na ang sabong tuwing Rizal Day tuwing Disyembre 30 kung saan ang mga lalabag ay maaaring pagmultahin o makulong dahil sa Republic Act No. 229.
Pinakabagong Sabong Law sa Pilipinas
Noong Marso 14, 2020, inihayag ng Department of Interior and Local Government (DILG) na pansamantalang ipinagbabawal ang sabong sa Pilipinas dahil sa pagbabawal ng mass gatherings sa gitna ng coronavirus pandemic at community quarantine sa buong bansa.
Bukod pa rito, noong Abril 2020, ipinagbawal ni Davao City Mayor Sara Duterte ang sabong sa Davao City dahil sa pandemya.
Legal ba ang Pagsusugal sa Sabong sa Pilipinas?
Ang pagsusugal sa pakikipaglaban ng ibon ay legal sa Pilipinas. Sa katunayan, ang bansa ay may mga tiyak na terminolohiya at alituntunin pagdating sa pagtaya sa panahon ng sabong. Ang mga tagapamahala ng pagtaya ay tinutukoy bilang kristos, na ipinangalan kay Hesukristo dahil sa kanilang nakalahad na mga kamay kapag tumatawag ng mga taya. May sistema ng hand sign ang mga kristo dahil sa layo at malakas na ingay sa loob ng arena. Ang mga hand sign na ito ay nagpapahintulot kay kristos na makipag-usap sa kanilang mga taya sa ibang kristos.
Kung ang isang daliri ay nakaturo paitaas, nangangahulugan ito na ang taya ay nasa denominasyon ng “sampu”. Kung ang isang daliri ay nakaturo nang pahalang, ito ay nangangahulugan na ang mga taya ay tinatanggap sa mga tuntunin ng “daan-daan”. Kung ang daliri ay nakaturo pababa, ang mga taya ay tinatanggap sa mga denominasyon ng “libo.”
Legal ba ang Onling Sabong sa Pilipinas?
Ang online cockfighting o e-sabong ay sumikat sa kasagsagan ng COVID-19 pandemic. Mabilis itong naging sikat na libangan dahil madali itong ma-access sa pamamagitan ng mga mobile phone. Noong una, ang online sabong ay inaprubahan ng gobyerno dahil naging industriya ito na kumikita ng bilyun-bilyong buwanang kita.
Gayunpaman, maraming krimen ang naganap dahil sa online cockfighting, kabilang ang pagkawala ng mahigit 30 katao na huling nakita sa mga arena ng sabong. Ang kaso ng pagkawala ay tumawag sa atensyon ng gobyerno, na nag-udyok sa kanila na kumilos. Ipinagbabawal na ang e-sabong operations sa Pilipinas.
Industriya ng Sabong sa Pilipinas
Ang pag-aalaga ng manok para sa sabong ay bumalik noong 6,000 taon. Ang unang dokumentadong paggamit ng salitang “gamecock” ay naitala noong 1634 pagkatapos gamitin ni George Wilson ang terminong “cock of the game” sa The Commendation of Cocks and Cock Fighting, ang pinakaunang kilalang libro sa sport. Ang mga ibon ay espesyal na pinalaki at nakakondisyon upang magkaroon ng mas mataas na tibay at lakas.
Sa Philippine cockfighting, ang game fowl na ginagamit sa mga laban ay maaaring native breed o imported. Ang mga panlaban na manok ay dapat na sanay na maayos at pakainin ng mga suplemento na nagpapalakas sa kanila, agresibo, at mas maliksi. Ang mga ibon ay inihaharap sa isa’t isa sa isang arena o singsing na tinatawag na sabungan.
Maging ito ay isang legal na kaganapan sa sabong o isang ilegal na tupada, ang mga tandang ay nilagyan ng mga kutsilyo o gaff. Mayroong dalawang uri ng kutsilyo na ginagamit sa isang lokal na sabong: single-edged blades, na ginagamit sa derbies, at double-edged blades. Ang lahat ng mga kutsilyo ay nakakabit sa kaliwang binti ng ibon.
Sa ilang mga kaso, depende sa kasunduan sa pagitan ng dalawang may-ari, ang mga metal spurs ay maaaring ikabit sa kanan o maging sa magkabilang binti ng mga tandang. Ang mga laban ay hinuhusgahan ng referee na tinatawag na sentensyador o koyme, na ang hatol ay pinal at hindi maaaring iapela.
Kapag natapos ang laban, palitan ang taya. Karamihan sa mga laban ay tumatagal ng humigit-kumulang 15 minuto. Hindi lahat ng laban ay nauuwi sa pagkamatay ng palaban na titi. Ang mga nabubuhay ay nagtitiis ng makabuluhang pisikal na trauma. Kadalasan, ang mga ibon ay nabubuhay lamang upang labanan ang isa o dalawang higit pang mga laban bago ang kanilang pagkamatay.
Ang sabong ay isang bilyong dolyar na industriya sa Pilipinas. Ang mga taya ay karaniwang mula 10 hanggang 100 USD para sa mga manonood sa mas murang upuan, habang ang mga manonood sa VIP na seksyon ng pits ay tumataya ng 1,000 hanggang 10,000 USD. Ang pagbebenta ng mga panlaban na manok ay naging isang kumikitang negosyo, kung saan maraming mga Amerikano ang naglalakbay hanggang sa Pilipinas upang ibenta ang kanilang mga ibon. Ayon sa United Gamefowl Breeders sa US, ang isang bilang ng mga miyembro nito ay kumikita ng humigit-kumulang 1,000 hanggang 2,500 USD para sa isang tandang.
World Slasher Cup
Ang World Slasher Cup, na itinuturing na Super Bowl ng mundo ng sabong, ay ginaganap dalawang beses sa Smart Araneta Coliseum, sa Quezon City, Metro Manila. Ang mga derby ng World Slasher Cup ay binubuo ng 5 hanggang 7 araw ng mga laban na umaakit sa parehong mga may-ari ng tandang at mga manonood.
Bukod sa World Slasher Cup, kadalasang ginaganap din ang World Gamefowl Expo sa World Trade Center Metro Manila.
Konklusyon
Sa maraming bahagi ng mundo, ang sabong o e-sabong na ngayon, isang isport kung saan naglalabanan ang dalawang manok sa Ring, ay ilegal at sinisimangot o kinagagalitan. Gayunpaman, sa Pilipinas, ang sabong ay malawak na tinatanggap at tinatamasa ang isang katayuan na hindi katulad ng ibang bahagi ng mundo.
Maraming Pilipino ang nahihirapang labanan ang pang-akit ng sabong. Maaaring sabihin ng ilan na ito ay dahil sa kilig na dulot ng blood sport, o marahil ito ay ang pagtaya na naghahatid sa kanila dito.
Kung interesado kang malaman ang legalidad ng sabong sa ibang bahagi ng mundo, tingnan ang artikulo ng mga Mnl168, KingGame, Luck Cola, XGBET.
