Talaan ng Nilalaman
Nagsimula ang mga sabong noong sinaunang panahon, na ginagawa itong isang parang halintulad din sa Mnl168 isport na manonood na mayroon nang libu-libong taon. Bagama’t isa itong kasanayan na ginawa sa loob ng maraming siglo, ang terminong “cock of the game” ay lumabas lamang noong 1607 nang gamitin ito ni George Wilson. Sa kanyang libro, binanggit din ni Wilson na ang cock fighting ay kadalasang ginagamit bilang isang paraan upang i-highlight ang lakas at kapangyarihan ng mga may-ari ng mga ibon.
Ang mga sabong bilang isang kasanayan ay lumaganap sa Europa noong panahon ng medieval, partikular sa England. Sa panahon ng paghahari ni Haring Henry VIII, ang mga kaganapan sa sabong ay ginanap sa Whitehall Palace. Ang sabong ay umabot sa tugatog sa buong bansa ng Inglatera, kung saan minsan ay itinuturing pa itong pambansang isport.
Ang mga kaganapan sa sabong ay tinangkilik ng lahat ng mga klase at lalong nagpatibay ng kanilang kasikatan dahil sa aspeto ng pagsusugal na kalakip nito.
Bukod sa England, nakita rin ang mga aktibidad ng cock fight sa mga bansa tulad ng France at Italy. Nakita ng medieval age na ang sabong ay naging isang organisadong aktibidad na may mga partikular na tuntunin at regulasyon na sinusunod sa iba’t ibang hurisdiksyon. Umiral ang mga sabong na arena sa maraming lugar sa buong Europa, ang ilan ay may mga upuan pa nga para sa mga manonood.
Ang simpleng premise ng mga sabong, kung saan makikita ang dalawang tandang na naglalaban-laban at ang nagwagi ay nakoronahan sa dulo ng laban, ay umani ng lahat ng uri ng mga manonood. Ang mga tandang ay karaniwang pinalaki at sinanay para sa sabong, na ang ilan ay may dalang mga spiked collars upang madagdagan ang intensity ng labanan.
Iba-iba ang mga tuntunin sa bawat rehiyon, ngunit sa pangkalahatan, labag sa batas ang makialam sa sabong o hikayatin ang isang tandang sa kabila.
Ang sabong sa panahon ng medieval ay mayroon ding makabuluhang bahagi sa relihiyon, na may ilang naniniwala na ang sabong ay isang paraan upang parangalan ang mga partikular na diyos o diyosa. Ang manok mismo ay nakita bilang isang simbolo ng lakas at tapang, ang hayop ay naging isang mahalagang bahagi ng iba’t ibang mga seremonya sa panahong ito.
Ang mga paligsahan sa sabong ay madalas na idinaraos sa mga relihiyosong pista opisyal, tulad ng Pasko ng Pagkabuhay at Pasko, at nakikita bilang isang paraan upang pagsama-samahin ang mga tao sa pagdiriwang.
Ang mga sabong ay unang ipinagbawal sa England ni Edward III, na nagmumungkahi na ang mga indibidwal ay kumuha ng archery sa halip. Ngunit ang isport ay mabilis na nakahanap ng paraan pabalik sa lipunan. Ito ay ipinagbawal muli para sa mga kadahilanang Puritan ngunit ang pagbabawal ay inalis muli. Magpapatuloy ito hanggang 1849 nang maipasa ang isang batas na pumipigil sa pagmamaltrato laban sa mga hayop.
Sa kalaunan ay ginawang ilegal ang sabong sa karamihan ng mga bahagi ng Europa noong 1800s dahil sa nakikitang kalupitan nito sa mga hayop. Sa kabila nito, ginagawa pa rin ito sa ilang rehiyon sa buong mundo ngayon.
Sabong Sa Medieval Norway
Sa Nordic historical literature, walang binanggit na sabong. Gayunpaman, iba ang iminumungkahi ng mga kamakailang artikulo at ebidensya ng pananaliksik. Sinusuri ng isang nagtapos na estudyante ang mga buto ng ibon mula sa medieval Norway nang mapansin niyang naputol ang spurs ng manok mula sa tarsometatarsus.
Humigit-kumulang 16 na tarsometatarsi mula sa mga manok ang natagpuan sa ilang mga lungsod sa medieval Norway, lahat ay pinutol ang mga bony spurs.
Ang pagbabagong ito ay tipikal ng sabong. Ang bony spurs ng mga manok ay tinanggal at pinapalitan ng pilak o metal spurs sa halip, nakakabit sa tuod. Bagama’t walang nakasulat na mga artikulo sa kasaysayan ng mga aktibidad ng sabong sa medieval at post-medieval Norway, sapat na ang ebidensyang natagpuan upang sabihin na ito ay isang malawakang aktibidad.
Sabong Sa Kasalukuyang Panahon
Ang katanyagan ng sabong ay lubhang bumaba mula noong panahon ng medieval. Bagama’t may mga bansa sa kasalukuyan kung saan nananatiling legal ang sabong at tinatangkilik, mas maraming rehiyon ang nagbawal sa isport, na binabanggit ito bilang isang pagkilos ng kalupitan laban sa mga hayop.
Halimbawa, sa America, ipinagbabawal ang mga kaganapan sa cock fight at mga aktibidad na nauugnay dito. Sa Mexico, ipinagbabawal ang mga aktibidad sa cock fight sa kabisera ngunit legal ito sa munisipalidad ng Ixmiquilpan at sa buong bansa.
Ang iba pang mga bansa kung saan legal ang sabong ay kinabibilangan ng Pilipinas, kung saan ang malaking halaga ng pera ay palaging nasasangkot sa mga away, Peru, Cuba, at Colombia, at iba pa.
Konklusyon
Ang sabong o e-sabong ay mula pa noong unang panahon. Sa panahon ng medieval, ang mga manok ay higit pa sa pagkain, sila rin ay pinagmumulan ng libangan. Naging sikat na libangan sa lahat ng bahagi ng lipunan ang mga cock fight at naging bahagi ng maraming iba’t ibang kultura. Ito ay may relihiyosong kahalagahan sa ilan at nakita bilang simbolo ng lakas at katapangan.
